Autor: Centrum Zdrowia Psychicznego

 

Pierwsza wizyta u psychiatry zwykle jest dla pacjentów dużym przeżyciem. Boją się, że będą musieli opowiedzieć o krępujących objawach czy trudnych sytuacjach ze swojego życia. Nie mają pewności, czy uda im się zapanować nad emocjami. Te wszystkie obawy okazują całkowicie niepotrzebne, gdy trafiają do odpowiedniego specjalisty. Na co zwrócić uwagę, wybierając psychiatrę?

Psychiatra, psycholog, psychoterapeuta – czym się zajmują?

Dla osób, które wcześniej nie korzystały z poradni zdrowia psychicznego, problematyczna bywa nomenklatura. Wśród personelu dbającego o psychikę człowieka, znajdują się specjaliści z zakresu psychiatrii, psychologii i psychoterapii.

Psychiatra to lekarz medycyny, który ukończył specjalizację z psychiatrii. To osoba z wiedzą medyczną, która po odpowiednich badaniach, wywiadzie lekarskim, stawia diagnozę. Psychiatra ma prawo wystawiać skierowania, recepty, zwolnienia lekarskie. W psychiatrii, w odróżnieniu od innych dyscyplin medycznych, pacjenci nie zawsze dostrzegają u siebie objawy dysfunkcji psychicznych. W związku z tym, skuteczne leczenie jest możliwe także przy wsparciu najbliższych, którzy będą w stanie nakłonić pacjenta do leczenia.

Psycholog to osoba, która ukończyła 5-letnie studia z zakresu psychologii. Posiada kwalifikacje niezbędne do przeprowadzania testów psychologicznych, stawiania diagnozy psychologicznej, wystawiania zaświadczeń, orzeczeń, potwierdzone wymaganymi dokumentami.

Psychoterapeuta to często osoba po studiach psychologicznych, która podyplomowo ukończyła certyfikowane szkolenie z zakresu psychoterapii. Praca psychoterapeuty polega na prowadzeniu terapii, podczas której podejmowane są działania, mające na celu rozwiązanie obecnych problemów i trudności pacjenta. Ma na celu ukierunkowanie zmian w postawie i zachowaniu pacjenta, rozwinięcie zdolności samokontroli oraz kompetencji emocjonalnych, podniesienie samooceny, zrozumienie własnych potrzeb, nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem i sytuacjami kryzysowymi. Działania psychoterapeuty niejednokrotnie stanowią dodatkową formę leczenia obok farmakologii.

Warto wiedzieć, że spotkania z powyższymi specjalistami są poufne. Co to znaczy? Psychologa i psychoterapeutę obowiązuje kodeks etyczny i tajemnica zawodowa, lekarza psychiatrę obowiązuje oprócz tego tajemnica lekarska (czyli informacje przekazywane na wizycie są tylko do dyspozycji lekarza i pacjenta).

Są sytuacje, w których zasadę poufności można uchybić. Jeśli pacjent stwarza zagrożenie dla siebie, na przykład poprzez próbę samobójczą. Innym ważnym zdarzeniem jest potencjalne zagrożenie dla otoczenia. Lekarz ma obowiązek powiadomić odpowiednie organy jeśli zauważy, że np. dobro dzieci jest zagrożone – chodzi o  podejrzenie bicia lub molestowania. Inną sytuacją, w której lekarz powinien ujawnić dokumentację medyczną jest sprawa sądowa – sąd wydaje nakaz do wydania takich dokumentów.

Psychiatra na NFZ czy prywatnie?

Z usług psychiatry można skorzystać za darmo w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Co ważne jest to jedna ze specjalizacji lekarskiej, która nie wymaga skierowania od lekarza POZ. W dostępnym na stronie internetowej Informatorze o Terminach Leczenia NFZ można znaleźć poradnie, do których są aktualnie najkrótsze kolejki. To dobra opcja dla osób, dla których krótki czas oczekiwania na wizytę jest kluczowy. Trzeba jednak przyznać, że często na wizytę u psychiatry trzeba poczekać kilka tygodni lub nawet miesięcy. Zwykle szybszą alternatywę stanowi lekarz przyjmujący prywatnie. Za taką wizytę trzeba będzie dodatkowo zapłacić. Dlatego decyzję o leczeniu prywatnym czy na NFZ każdy musi podjąć indywidualnie.

Wybór najlepszego psychiatry

Chociaż korzystanie z pomocy psychiatrycznej przez długie lata było tematem tabu, w ostatnim czasie powoli przestaje być wstydliwe. Warto zastanowić się, czy ktoś z naszego środowiska nie opowiadał w ostatnim czasie o dobrym lekarzu. Specjalista polecany przez bliską osobę, często automatycznie wzbudza większe zaufanie. Poza tym lekarze coraz chętniej zakładają konta na portalach internetowych zrzeszających medyków. Zapoznanie się z informacjami o ich kwalifikacjach czy opiniami pacjentów, również może ułatwić wybór, chociaż wymaga ostrożności. W końcu nie zawsze internetowe opinie są pisane uczciwie i sprawiedliwie.

Dobrym pomysłem jest również mówienie o swoich oczekiwaniach względem psychiatry podczas zapisu na wizytę. Każdy ma w końcu swoje indywidualne potrzeby i może np. czuć się swobodniej, opowiadając o swoich problemach kobiecie lub starszemu, doświadczonemu specjaliście. Zaufanie do lekarza i wynikająca z tego szczera rozmowa, to często klucz w rozwiązaniu problemu, dlatego nikt nie powinien mieć obaw przed sygnalizowaniem takich rzeczy w rozmowie z rejestratorką.

Trzeba się zastanowić też, czego oczekujemy od terapii –  zachęcamy do zapoznania się z podejściami terapeutycznymi i wyborem optymalnej opcji dla siebie.

Wszystkie wątpliwości uda się na pewno rozwiać podczas bezpośredniej rozmowy – najważniejsze jednak jest to, żeby zrobić pierwszy krok i podjąć decyzję o konsultacji.