Szkoła kojarzy się głównie z nauką, uczy nie tylko czytania, pisania czy liczenia, ale również budowania relacji. To w dzieciństwie kształtowane są umiejętności współpracy i rozwiązywania konfliktów. Dzieci zauważają różnice pomiędzy sobą, przeżywają wspólnie sukcesy i porażki, nawiązują pierwsze przyjaźnie. Szkoła przyczynia się do budowania ich umiejętności społecznych, które pozwalają wchodzić w interakcje międzyludzkie w pomyślny sposób. Wydaje się więc oczywiste, że ograniczenie dziecku kontaktu z rówieśnikami może negatywnie wpłynąć na jego rozwój. Przez pandemię Covid-19 w takiej sytuacji znaleźli się wszyscy uczniowie. Jak sobie z tym poradzić?
Nauka zdalna a kontakt z rówieśnikami
Chociaż początkowo nauka zdalna wydawała się wielu dzieciom atrakcją, niemal namiastką wakacji, to po jakimś czasie zaczęła się pojawiać tęsknota za szkołą i przede wszystkim koleżankami i kolegami z klasy.
Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego postanowił przeprowadzić badanie wśród uczniów i nauczycieli, które miało na celu ocenę edukacji zdalnej podczas Covid-19. Wśród pytań, które pojawiły się w ankiecie dla nauczycieli było: „Co Twoim zdaniem jest największym zagrożeniem edukacji online?”. Po analizie wyników okazało się, że wśród najczęstszych odpowiedzi znalazł się brak kontaktów bezpośrednich pomiędzy nauczycielami i uczniami oraz samymi uczniami. Uczniowie natomiast zostali zapytani m.in. o to, jak wygląda ich zdaniem udana lekcja.
Zgodnie z ich odpowiedziami efektywna lekcja to taka, podczas której mają możliwość prowadzenia dyskusji, zadawania pytań i wspólnego rozwiązywania problemów. Te przykładowe wyniki z badania świadczą o tym, jak ważne w wieku szkolnym są kontakty międzyludzkie.
Jak pomóc dzieciom budować relacje podczas zdalnej nauki?
Kiedy dzieci nie mają możliwości chodzenia do szkoły, trzeba poszukać innych sposobów na budowanie relacji. Ważne zadanie do wykonania mają tu rodzice.
Na stronie gov.pl (Serwis Rzeczypospolitej Polskiej) pojawiło się 10 rad, które mają pomóc chronić zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w trakcie pandemii Covid-19:
- Rozmawiaj z dzieckiem o epidemii i zmianach w dziennej rutynie rodziny w sposób dostosowany do jego wieku i rozwoju.
- Rozmawiaj z dziećmi i nastolatkami o tym, jak się czują w tej sytuacji.
- Chroń dzieci przed informacjami i obrazami niedostosowanymi do ich wieku, które mogą budzić niepokój.
- Utrzymuj kontakt z rodziną i bliskimi.
- Umożliwiaj młodszym dzieciom telefoniczny kontakt z rówieśnikami.
- Postaraj się zaplanować nową rutynę dnia.
- Dbaj o prawidłową dietę i aktywność fizyczną Twojego dziecka.
- Obserwuj czy dziecko wykazuje niepokojące objawy stresu.
Mogą to być np. złość i agresja, napady płaczu, trudności z koncentracją uwagi, trudności z zasypianiem, obniżenie nastroju, bóle głowy lub ciała.
Jeśli objawy Cię niepokoją skonsultuj się ze specjalistą – na przykład umawiając się na poradę z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego w poradni zdrowia psychicznego.
9. Wytłumacz starszym dzieciom na czym polega społeczna odpowiedzialność.
10. Pamiętaj o tym, że dziecko cię naśladuje.
Na ich podstawie łatwo wysnuć wniosek, że w staraniach o dobre samopoczucie, kluczową rolę przypisuje się rozmowie. Dziecko może nie rozumieć aktualnej sytuacji, dlatego warto wytłumaczyć mu, czym jest koronawirus, z czego wynikają obecne obostrzenia itd.
Pamiętajmy, że informacje należy dostosować do wieku dziecka i czasem wystarczające mogą się okazać bardzo podstawowe wiadomości. Nie bójmy się również pytać o to, jak dzieci się czują, jak radzą sobie ze zmianą codzienności. Mogą w końcu odczuwać niepokój, złość czy smutek i potrzebować wsparcia dorosłego. Takie rozmowy pomogą dziecku się otworzyć, zwiększyć zaufanie do rodzica i poprawić wzajemne relacje.
Nie zapominajmy również, że dla dzieci bardzo ważny jest kontakt z rówieśnikami. Dlatego jeśli nie mogą spotkać się ze znajomymi, zapewnijmy im namiastkę tego kontaktu, którą może być rozmowa telefoniczna czy wideorozmowa. Chociaż zwykle rodzice niechętnie widzą swoje dzieci korzystające z komputerów czy telefonów, to w tym momencie jest to tak naprawdę jedyny sposób na podtrzymanie szkolnych znajomości i budowanie relacji, dlatego warto nieco przymknąć na to oko.
